Czy należy powiadomić policję o szkodzie z autocasco?

Jak widzimy, zacytowany przepis pozostawia policjantowi znaczny margines oceny - zatrzymanie dowodu rejestracyjnego może nastąpić nie tylko „w razie stwierdzenia", ale też w sytuacji „uzasadnionego przypuszczenia", że pojazd zagraża bezpieczeństwu.

Rozwiązanie takie jest zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, które wskazują, iż nawet profesjonalista często nie jest w stanie na miejscu wypadku drogowego ocenić jednoznacznie, po przeprowadzeniu jedynie wizualnych oględzin, stanu technicznego uszkodzonego pojazdu (podobnie bywa zresztą w przypadku oględzin uszkodzonego pojazdu dokonywanych przez rzeczoznawcę w warunkach pozawarsztatowych).

Powyższy przepis koresponduje z art. 81 ust. 11 pkt 1 wskazanej ustawy, zgodnie z którym dodatkowemu badaniu technicznemu podlega pojazd skierowany przez organ kontroli ruchu drogowego w razie uzasadnionego przypuszczenia, że zagraża bezpieczeństwu ruchu lub narusza wymagania ochrony środowiska, jak również taki, który uczestniczył w wypadku drogowym, w którym zostały uszkodzone zasadnicze elementy nośne konstrukcji nadwozia, podwozia lub ramy (z zastrzeżeniem pkt 5) lub noszący ślady uszkodzeń albo którego stan techniczny wskazuje na naruszenie elementów nośnych konstrukcji pojazdu, mogące stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Zacytowane powyżej przepisy są jak widać znacznie bardziej precyzyjne od ogólnego sformułowania „wymaga holowania lub transportu", a równocześnie przewidują niezbędny luz decyzyjny. Poza tym, trudno wskazać cel przyświecający potrzebie powiadamiania Policji o każdym przypadku konieczności holowania pojazdu po kolizji. Tym bardziej, że skoro ubezpieczony podjął decyzję o holowaniu pojazdu, sam eliminuje go czasowo z dalszego ruchu drogowego, co jest równoznaczne z brakiem zagrożenia dla pozostałych jego uczestników.

Poważne wątpliwości budzi również nałożenie na ubezpieczonego, „niezależnie od miejsca zdarzenia", obowiązku powiadomienia Policji o „zdarzeniu z udziałem obcokrajowców". Według Słownika Języka Polskiego PWN „obcokrajowiec" to „mieszkaniec lub obywatel obcego kraju".

Określenie „obcokrajowiec" nie jest natomiast definiowane w przepisach prawa powszechnie obowiązującego, te bowiem operują przede wszystkim wyrażeniem „cudzoziemiec". Stosownie do przepisu art. 2 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2006 r., nr 234, poz. 1694 z późn. zm.), cudzoziemcem jest każdy, kto nie posiada obywatelstwa polskiego.

Czy z ogólnych warunków ubezpieczenia wynikałby zatem obowiązek każdorazowego sprawdzania przez ubezpieczonego obywatelstwa innych uczestników zdarzenia, ewentualnie również kraju ich miejsca zamieszkania?

Nie ma przecież żadnych przepisów dających zwykłemu obywatelowi prawo żądania od innych osób przekazania informacji tego typu. Należy zwrócić uwagę, iż przepis art. 16 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. nr 124, poz. 1152 z późn. zm.) zobowiązuje osobę objętą ubezpieczeniem obowiązkowym, w razie zaistnienia zdarzenia objętego tym ubezpieczeniem, do „udzielenia pozostałym uczestnikom zdarzenia niezbędnych informacji koniecznych do identyfikacji zakładu ubezpieczeń, łącznie z podaniem danych dotyczących zawartej umowy ubezpieczenia". Informacją taką nie jest natomiast posiadane obywatelstwo.