Podstawowe informacje na temat obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych i jego podstaw prawnych

Z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC zakład ubezpieczeń wypłaca świadczenia ubezpieczeniowe wówczas, gdy posiadacz pojazdu mechanicznego jest zobowiązany - na podstawie wyżej wymienionych przepisów - do odszkodowania za wyrządzoną pojazdem szkodę, tzn. w przypadku wystąpienia np. śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia, utraty, zniszczenia lub uszkodzenia rzeczy. Zakład ubezpieczeń w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej wynikającej z umowy ubezpieczenia przejmuje obowiązki sprawcy wypadku. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń nie może więc wykraczać poza granice odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem, ale również nie może być mniejsza niż wynikła w wyniku ruchu pojazdu mechanicznego szkoda.

Zasada pełnego odszkodowania

W sferze odpowiedzialności odszkodowawczej podstawowym założeniem wszelkich rozważań jest z reguły zasada pełnego odszkodowania. Wynika z niej, że wszelka szkoda wyrządzona przez posiadacza lub kierowcę pojazdu mechanicznego innym osobom, powinna być w świetle obowiązujących przepisów pokrywana przez zakład ubezpieczeń w ramach obowiązkowego ubezpieczenia OC. Pojęcie, a w zasadzie zakres, w jakim szkoda powinna być naprawiona, uregulowane jest przepisami prawa. Chodzi tu przede wszystkim o art. 361 § 2 k.c., który wskazuje, że naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Szkoda jest to ubytek, uszczerbek dotykający prawnie chronione dobra poszkodowanego. Jest różnicą między, tym czym poszkodowany dysponowałby gdyby nie było zdarzenia wywołującego szkodę, a tym, czym dysponuje rzeczywiście na skutek tego zdarzenia.

Wskutek wypadku drogowego może zostać wyrządzona szkoda na mieniu i/lub na osobie majątkowa, niemajątkowa (krzywda) lub obie jednocześnie. Z powstaniem szkody, przepisy łączą obowiązek odszkodowawczy tzn. wyrównanie szkody, przywrócenie majątku poszkodowanego do stanu sprzed wystąpienia szkody. Wysokość szkody majątkowej jest szacowana na podstawie przytoczonego powyżej art. 361 k.c. W praktyce zagadnienie to dotyczy najczęściej kwestii zwrotu kosztów naprawy uszkodzonego wskutek wypadku samochodu oraz zwrotu innych związanych z tym zdarzeniem kosztów (kosztów holowania czy badania technicznego, najmu pojazdu zastępczego, utraconych dochodów). Trudniej jest oszacować szkodę niemajątkową. Za doznaną krzywdę art. 445 k.c. przewiduje możliwość zasądzenia zadośćuczynienia, odpowiednika odszkodowania, nie mającego jednak na celu wyrównania zaistniałego uszczerbku, a pewne złagodzenie zaistniałej krzywdy. Szkoda na osobie może być zarówno szkodą majątkową, w przypadku np. potrzeby poniesienia określonych kosztów z tytułu leczenia, opieki itp., jak i niemajątkową.